Pamiętasz z lekcji plastyki, co to jest impresjonizm? Myślisz, że to nudny temat jak flaki z olejem? Wydaje Ci się. 🙂
Nie myśl, że to tylko teoria, którą kiedyś ktoś wymyślił i nie ma zastosowania w praktyce.
Impresjonizm jest jednym z moich ulubionych nurtów w sztuce malarstwa od kilku lat i jeszcze mi się nie znudził. Mój pierwszy obraz pt. Kobieta w kuchni malowany był na podstawie dzieła Camilla Pissarro, francuskiego malarza. Wtedy jeszcze nie miałam pojęcia o impresjonizmie, a obraz malowałam, bo po prostu podobał mi się temat i kolorystyka. 🙂
Tematem tego kierunku jest wszystko to, co jest ulotne, przejściowe i co wyraża emocje. Tematy dzieł sztuki stanowią pewny wycinek z rozległego widoku.
Napiszę Ci dzisiaj kilka kluczowych informacji o tym kierunku, poczytasz też ciekawostki na ten temat, a może nawet Cię zainspiruje do tworzenia własnej sztuki na bazie impresjonizmu. 🙂
Przytulny kierunek sztuki
- Sztuka zawsze czemuś służyła. Już w średniowieczu malowano treści religijne, które służyły do szerzenia i kształtowania wiary. W czasach renesansu tematem malarstwa byli świeccy dostojnicy, którzy oczekiwali godnego upamiętnienia ich życia i wielkich bohaterskich czynów. Impresjoniści malowali piękno natury albo codzienne życie. Dążyli do tego, aby uchwycić takie światło, taki koloryt i taki moment, który nigdy już nie wróci.
- Sztuka refleksyjna. Pejzaże i łagodne, pastelowe kolory sprawiają, że obrazy wywołują pozytywne emocje. Nie ma w nich buntowniczych i pretensjonalnych elementów.
- Sztuka uniwersalna. Myślę, że spośród wszystkich dzieł malarskich impresjonistycznych każdy z nas może znaleźć coś, co mu się spodoba i mógłby powiesić na ścianę. Sceny batalistyczne, portrety lub Dama z gronostajem nie zawsze pasuje do wnętrza naszego domu.
Impresjonizm od podstaw
W 1874 roku w paryskim lokalu znanego fotografa (Ateliera Nadara) odbyła się wystawa obrazów. Wśród autorów dzieł sztuki znalazło się siedmioro artystów, m.in. Claude Monet.
Jeden z dziennikarzy, który przygotowywał katalog wystawy obrazów, spojrzał na dzieło Moneta “Widok portu w Hawrze” i stwierdził, że cała kolekcja obrazów to same widoki: “widok tu”, “widok tam”.
Ostatecznie malarz Monet powiedział “Daj tytuł Wrażenie“. Od tamtej pory obraz nosi nazwę “Impresja – wschód słońca”, a termin wrażenie, impresjonizm (fr. impression) utrwalił się we Francji, a potem w innych krajach, także w Polsce.
Obraz powyżej: C. Monet Impresja – wschód słońca
Claude Monet (1840-1926) był generalnie pejzażystą. Jego dzieła skupiały się na przedstawieniu natury, np. brzegu morza, jeziora, zachodu słońca.
Tylko jeden obraz pt. Plaża w Pourville znajduje się w Polsce. Został namalowany w 1882 roku farbami olejnymi i możesz go obejrzeć w Muzeum Narodowym w Poznaniu.
Na jednej ze stron internetowych przeczytałam, że wartość obrazu oszacowany jest nawet do 7 mln dolarów. Ktoś z Was już widział ten obraz?
Po prawej stronie obraz: C. Monet Plaża w Pourville
Widok portu, zachodu słońca lub morza nie był jedynym tematem stosowanym przez artystów. Pojawiały się takie motywy jak: praca na wsi, przygotowania posiłków w kuchni, taniec, bawiące się dzieci w ogrodzie, ludzi idących do kościoła i inne aspekty życia codziennego.
Impresjoniści przedstawiali na obrazie daną sytuację w taki sposób, jaki go widzą. Dzieła impresjonistyczne odzwierciedlają więc pewne reakcje, zachowania i odczucia artystów. W związku z tym, każde dzieło stanowi indywidualny i niepowtarzalny charakter.
Technika
Impresjoniści stosowali nietypową technikę malarstwa. Na początku delikatnie szkicowali ogólny zarys obrazu, a później kładli farbę na płótno.
Szczególną uwagę należy zwrócić na sposób położenia farby – czubkiem pędzla, bardzo gęsto, plamka przy plamce.
Metoda stosowana przez ówczesnych artystów nazwano dywizjonizmem. Dywizjonizm jest to styl malarski, który polega na podziale jednolitej plamy barwnej na drobne plamki.
Jeśli przyjrzymy się z bliska tej technice, to możemy zauważyć efekt drgania i wibracji. Tak, jakby ktoś zrobił rozmazane zdjęcie. Natomiast jeśli popatrzymy z dalszej perspektywy na obraz, to uzyskujemy efekt łączenia się barw (takich, których nie możemy osiągnąć przez mieszanie na palecie).
Technika trochę trudna w opanowaniu. Istotne jest to, żeby dobierać takie kolory, które będą oddziaływać na siebie. W malarstwie impresjonistycznym nie używano koloru czarnego. 🙂 Zrezygnowano również z konturowania elementów, a wykropkowywanie tło nadawało efekt gęstości.
Kolorystyka
Zauważ, że w tym nurcie obrazy charakteryzują się jasnymi i świetlistymi kolorami. W zależności od pory roku, pory dnia lub pogody, impresjonista używa różnych barw. Najczęściej przedstawiane były widoki wiosenne lub letnie, gdzie dominowały barwy błękitu, zieleni i żółci.
Popularną porą dnia impresjonistów było południe lub późne popołudnie (np. zachody słońca). Rzadko kiedy można spotkać w impresjonizmie “nocne” dzieła sztuki. Camille Pissarro w jednym ze swoich kolekcji przedstawia impresjonistyczny obraz Bulwar Montmartre nocą.
Edgar Degas, słynny impresjonistyczny francuski malarz (także rzeźbiarz) w swojej twórczości prezentował głównie motyw tańca, a dokładnie baletu. W jego obrazach dominuje kolor bieli, szarości, żółci. Obrazy Degasa są dynamiczne i pokazują urywek jakiegoś wydarzenia, np. nauki tańca.
Impresjonizm w Polsce
W kraju impresjonizm pojawił się późno, bo dopiero pod koniec lat 90. XIX w. Przebywający w Paryżu młodzi malarze W. Podkowiński oraz J. Pankiewicz poznali sztukę impresjonizmu, a potem ją promowali.
Pankiewicz w swoim dziele pt. Lato (1890 r.) przedstawia piękno bujnej flory w letni, gorący dzień.
Autor wykorzystuje barwy żółci, zieleni, złota przez co odbieramy wrażenie upalnego lata.
Obraz po prawej stronie: W. Podkowiński Dzieci w ogrodzie
W przypadku dzieła Podkowińskiego Dzieci w ogrodzie (1982 r.) można dostrzec piękno dzieciństwa, wykonywania codziennych obowiązków, spędzania czasu z rówieśnikami.
Oprócz tego, pogoda jest słoneczna, jest lato, dzieci podlewają kwiaty. Blask słoneczny powoduje, że obraz jest łagodny i wywiera pozytywne emocje, wspomnienia.
Obraz po lewej stronie: J. Pankiewicz Lato
Impresjonizm dzisiaj
Impresjonizm – dla niektórych nudny temat, dla niektórych obraz spokoju i harmonii. W galerii stacjonarnej lub internetowej możesz teraz spotkać reprodukcje wybitnych artystów przy całkiem przystępnej cenie, np. obraz C. Moneta Woman with a parasol kosztuje ok. 120 zł (wym. 20×30 cm). 🙂
Możesz też zamówić obraz u indywidualnego artysty, ale licz się z tym, że każdy ma swój styl tworzenia i nie odtworzy naturalnie coś, co wykonał już Monet. No chyba, że ktoś ma zdolności ksero-kopiarki. 🙂
Ja akurat odtworzyłam wspomniany wcześniej obraz impresjonistycznego artysty. Malowałam obraz w 2012 r i szczerze się przyznam, że to był drugi obraz malowany na płótnie.
Mój obraz po prawej stronie: Kobieta z parasolką (2012 r.)
Użyłam ciemnych kolorów (brązu, granatu), ale tonacja obrazu jest pastelowa – i to było moim priorytetem przy wyborze kolorów. Walczyłam wówczas z perspektywą i światłocieniem, więc może obraz nie jest idealny, to chętnie go oglądam i miło wspominam pracę nad nim. 🙂
Mimo, że obraz zalicza się do amatorskiej kategorii to wiedz, że każdy artysta ma inny punkt widzenia i nie odtworzy Ci w 100% czegoś, co zostało już wykonane. W tym przypadku zrezygnowałam z dywizjonizmu (tzw. punktowego malowania), a skupiłam się na ostrej jakości. 🙂
Jeżeli zależy Ci na oryginalnym obrazie malowanym własnoręcznie, to zapraszam Cię do mojej galerii. Skupiam się przede wszystkim na temacie: uchwyceniu ulotnych chwil, naturalnego światła, niepowtarzalnego momentu życia codziennego. Moja sztuka inspirowana jest na kierunku impresjonizmu, natomiast nie odzwierciedla jej techniki. 🙂